NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
الرَّبِيعُ
بْنُ نَافِعٍ
أَبُو
تَوْبَةَ
حَدَّثَنَا
عُبَيْدُ
اللَّهِ يَعْنِي
ابْنَ
عَمْرٍو
الرَّقِّيَّ
عَنْ أَيُّوبَ
عَنْ ابْنِ
سِيرِينَ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ أَنَّ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
نَهَى عَنْ
تَلَقِّي
الْجَلَبِ
فَإِنْ
تَلَقَّاهُ
مُتَلَقٍّ
مُشْتَرٍ فَاشْتَرَاهُ
فَصَاحِبُ
السِّلْعَةِ
بِالْخِيَارِ
إِذَا
وَرَدَتْ
السُّوقَ
قَالَ أَبُو
عَلِيٍّ
سَمِعْتُ
أَبَا
دَاوُدَ يَقُولُ
قَالَ
سُفْيَانُ
لَا يَبِعْ
بَعْضُكُمْ
عَلَى بَيْعِ
بَعْضٍ أَنْ
يَقُولَ
إِنَّ
عِنْدِي
خَيْرًا مِنْهُ
بِعَشَرَةٍ
Ebû Hureyre (r.a)'den
rivayet edildiğine göre;
Rasûlullah (s.a.v.),
şehre satılmak için getirilen malı, yolda karşılamayı nehyetmiştir. Eğer
müşteri malı karşılar da satın alırsa, mal sahibi şehre geldiği zaman
muhayyerdir, (isterse satışı feshedebilir).
Ebû Ali der ki: Ebû
Davud'un şöyle söylediğini işittim: "Süfyân; bazınız bazınızın sarışı
üzerine satışta bulunmasın sözünün manası; bende on liraya ondan daha iyisi
var, demesidir."
İzah:
Müslim, buyu'; Tirmizî,
buyu'; Nesâî, buyu'
Buharî'deki bir rivayette
bu mana şu şekilde ifade edilmiştir: "Rasûlullah (s.a.v.) (malı yolda)
karşılamayı ve şehirlinin köylü için satmasını nehyetti." Şehirlinin köylü
için satmasından maksat, onun malını daha pahalı satmak için aracı olmasıdır.
Nehye sebep, piyasada pahalılığın baş göstermesidir.
Bu hadiste Hz. Nebi
(s.a.v.), mal sahibinin şehre gelip de fiatları öğrendiği zaman yaptığı satışı
feshedebileceğini söylüyor. AIiyyü'1-Kârî; bunun, önceki satışın geçerli
olduğuna delil olduğunu, çünkü fasit bir satışta muhayyerlik düşünülemeyeceğini
söyler.
İbnü'l-Hacer de şöyle
der: "Kendi sattığı fiat piyasa fiatının üstünde veya ona eşitse bu
durumda iki yön vardır: Bir açıdan hadis mutlak olduğu için muhayyerlik
vardır". Ama esah olan, aldatma olmadığı için muhayyerliğin
olmamasıdır."
Konunun daha geniş
izahı önceki hadisin şerhinde geçmiştir.